اثر کنترل کننده‎های ساختاری در نهشت مواد معدنی منطقه چشمه خوری(شمال غرب بیرجند)

منطقه چشمه خوری بین طول های جغرافیایی ??57 ?21 ?58 تا ??06 ?25 ?58 شرقی و عرض-های جغرافیایی ??23 ?11 ?33 تا ??34 ?15 ?33 شمالی، در شرق ایران و حدود 120 کیلومتری شمال غرب بیرجند در استان خراسان جنوبی واقع گردیده است. تفسیر داده های مغناطیس هوایی و استخراج خطواره های مغناطیسی همراه با پردازش داده های ماهواره ای دلالت بر جهت گیری شکستگی ها و عمده ساختارها به ترتیب در دو راستای مهم nw-se و e-w در منطقه دارد. بررسی عناصر ساختاری موجود در منطقه از قبیل گسل ها، درزه ها، رگه ها، دایک ها و چین ها، گویای اعمال یک رژیم دگرشکلی برشی ساده بوده که پهنه های راستگرد موجود در منطقه، تحت تأثیر یک سیستم برشی- فشاری چپگرد فعالیت دارند، به گونه ای که تأثیر همزمان پهنه ترافشارشی چپگرد همراه با چرخش پادساعتگرد و لغزش بلوک های آندزیتی در امتداد گسل های راستالغز راستگرد، سبب ایجاد فضای کششی و در پی آن نفوذ محلول های هیدروترمال کانه دار و آلتراسیون-های گسترده شده است. این فرآیند، ساختار قفسه کتابی را در کل منطقه نشان می دهد که توالی پلکانی گسل های مذکور، پهنه های برشی راستگرد مجزایی هم راستا با گسل ها ایجاد می نمایند. پهنه برشی چپگرد با امتداد شرقی-غربی، به عنوان برش اصلی و اولیه و پهنه های برشی راستگرد با امتداد متوسط n60w، با ادامه عملکرد پهنه برشی چپگرد، در نسل دوم تکامل یافته اند. کانی سازی در منطقه به صورت رگه ای و داخل شکستگی های حاصل از فعالیت پهنه های برشی راست گرد صورت گرفته است. به روش دایره مور، مقدار کرنش حجمی برای منطقه مطالعاتی، 29? محاسبه گردید. برای هندسه کلی و نحوه ایجاد فضای باز به شکل کنونی آن در منطقه، می توان از دو مدل کمک گرفت: 1. مدل ناشی از فعالیت پهنه برشی چپگرد و ایجاد فضای باز ناشی از چرخش پادساعتگرد بلوک ها و توده های سنگی، که موجب آلتراسیون های گسترده و در برخی موارد منجر به نفوذ ماگما و تشکیل دایک شده است. 2. مدل ریدل ناشی از تشکیل و تلاقی شکستگی های ریدل و چرخش ساعتگرد بلوک ها در پهنه های برشی راستگرد و متعاقب آن ایجاد فضای باز و تشکیل رگه های کانه-دار.